Friday 16 March, 2012

DAMNA RÛN BÈLIN (Record siam thu)


(I chhiar hmâ-in: He ka chanchin hnaisailo tak hi Facebook-a group pakhatah ka post tawh a. 2nd November 2011 atang khan a tlachawpin ka ziak a, Zantin tawi te te-in ka post ṭhin a. ka han hai khâwm a, Zantin chhunzawma han ziah ve tàkah chuan tlêmin a sei phah ta deuh a nih hi)

Tlâng hrilêng ten min bawh buai ve zauh ṭhin mah se, Pathian zarah damdawiin luhpui hial ngai khawpa nat hi ka nei khât viau a. Amaherawhchu, ka tèt lai hun (ti ve khanglang ila) hrechiang deuhten an sawidanah mi hrisel tak ka ni lo tih erawh a chiang. Chuti chung chuan ka hriat phâk chin ka chhui lêt pawhin khum beta nat ka nei lo hialin ka inhria.

Vanneihthlak takin damdawiinah pawh ka lût khât viau. Ka hriat chhun chu - Kum 2009 kumbul lam khan ka nuamsam lo ve tlat mai a. Na tuar khât tih takah, ka la na fu mai. Pawl 12 Board Exam ka beih lai mah ni se, ṭhenrual ṭhaten min ràwn angin ka inentir ve ta chawt a. Doctor-in ka zun, thisen leh thildang test ngai min lo tihsak si-ah chuan exam lai mah ni se, damdawiinah chuan ka'n inpu lùt ve ta rawih a. A kum lehah pawl 12 pawh ka beih nawn phah reng a ni.

Damdawiin kan hnaih avang leh vengchhûnga kan lo ek-chhe-lar vang pawh a ni ta ve ang, kantu pawh keima tâwkah ka nei ṭha fu. Pathianni phei chuan ka bula mu ten fiamthu-in, "In vengah chuan an sawi na viau che a ni lo maw?" min ti hial reng a. A ni lah tak a, kei pawhin tun thleng hian mak ka la ti reng, Pathianni chawhnu inkhawm bana min rawn tlawhtute kha a rûkin ka lo chhiar a, darkar 1 chhungin mi 54 kha ka chhiar theih chin an ni.
 
Ningani-ah damdawiin ka lût a. Mahse, mak tak maiin ka ti dawn nge, a tûk aṭangin ka khawsik a reh ta hmiah a. Damlo na tak tak kâra dam ṭha ver vawra lo mut ve kûk chu, natna tuarte tana siam khumah lehnghal chuan ninawm duh tak a ni! Mahni lo maha zanah takngial pawh mu tlem chi nih nak laiin, chhûn pachangah lehnghal dam vur-a mut ṭul ta tlat chu - a hrehawm tih baka sawifiah dan ka thiam lo!


Ka'n mu ve ren rawn ṭhin nà a, rei ka mu peih bau lo. Ka tei kual vak vak a, nikhatah kan ward-a damlo dangte kha vawi thum tal ka tlawh chhuak hman ziah!

Sawi tawh ang khan damdawiin lût ngai lo tih takah, a tirtê atangin buaina ka tàwk nghal pang mai. Nurse zirlai pakhatin ka khum tur min kawhhmuh a. Chu khumah chuan puan pan deuh (damdawiin puan ka ti mai a) a var leh a pawla ṭial chiah a lo awm si; ka hnaih ber khum ami lukham chu ka la lawk a, ka kham ve chawt mai a. Minute 10 hnu velah a khum neitupa inthiar zo a lo lût a. A lukham lo bo daih mak a ti lai hmêl kha tun thleng hian ka mitthla-ah a la châm reng. A han zawng kual a, ka lo kham sak daih a ni tih a hriatchhuaha min melh sakhi dan vel kha chu sawi kimchang vak lo mai zawk ang, ngaihtuah peihte tan ni teh se.

Sawi kai zel tàkah chuan, ka bula mu pawh kha a serious lêm lo a ang khawp mai. A damdawiin luh chhan kha tunlai ṭawng takin 'a common lo' asin aw... A ṭhiante nen zu an in hona-ah an inbäwl phur chawp a. A sehhmeh atana an lei sunhlu kha an rui phûrin an indawlh hnem siak a ni awm e. Ani khan a dawlh hnem thei ber a, a champion. Mahse, a tûkah erawh damdawiinah a hma zana amah tluk lo tu te khan an rawn tlawh ve ta thung a!

Ani nen khan kan inkawm deuh ràwt a. Kan kum a inrual khat vel bawk nen, kan innêl zui ta phian a. Amaherawhchu, innel lutuk pawh hian ṭhat lohna a nei thei a ni chêk ang chu. Kan pahniha kan awmdun min hmuhfuh khan nurse ho khan min melh no lo thei em mai.

Khatih lai kha meizial zuk ruk zauh zauh ka chin ṭan hun kha alo ni lehzel a. Ka ṭhianpa lah engtik lai pawha khu tulh tulh peih reng a lo ni bawk nen, damdawiin a nihna theihnghilh ṭhak khawpin khati ang kawngah khan kan inman phian a. Damdawiin thuneitu ten pakhatin inthiarna lam a pan tawh chuan pakhat zawk chuan a rang a rangin a zui ve nghal zel tur a ni tih dan kha zam lêm lo mah se, kan zawm ṭha hle! Ka inthiar dawn chuan ani pawh a inthiar ve ngei ngei tur a ni tih kha kan inkara thupek a ni tawp mai.

Khati reng renga khawsa ta chu, vanneihnain a daih sen loh chang kha a awm leh nge nge thin a. Ni thum vel kan inthiar rual tàk zel si-ah chuan min enkawltu nurse-te khan kan style kha an hre ve a ni chêk ang, inthiarna chhunga kan inpak khûk luih luih lai takin an rawn lût leh khut thin a. Fiamthu pawhin an sawi fo ṭhin; pa pakhatin a fapa meizial zu ru lai a phâwk a, a fapa tihngaihna hre lo chuan, "Puak rawh, puak rawh," a ti, ti-a an sawi fiam ṭhinte hi ka lo nuihpui ve nasa ṭhin a, mahse, a tak ramah mahni ngeiin, zûk tura siam ni na na na, tute'n emaw min hmuh avanga paih paha 'puak rawh, puak rawh' tih ve meuh chuan a nuihzatthlak lutuk lo!

Keia damdawiin awm ve kha chu a inrem chiah lo na a, 'a bilha tho lo' an tih ang hi a ni ve chiangin ka hria. Khawsik vanga lût ve siin Male Surgical Ward-ah min dah daih mai a. A chhan ka ngaihtuah thin a, mahse, tûn thleng hian chu vang chu a ni ang han tih theihna tur reng reng ka la ngaihtuah chhuak thei lo.

Hospital-in Bus a service tir thin zinga pakhat conductor kha ka hmelhriat, mimal tak pawha ka hriatchian a ni a. Mahse, kha thil kha lawmna tur nge pawi tih viau tur zawk pawh ka hrethiam lo. Inrinni a lo thleng a, ka ṭhianpa nen chuan kan inhmu a. Min en a, damlo hmêl ka pu lo tih a hrethiam a ni chêk ang chu, an bus service-na a kal ve turin min sâwm a. Kei, damlo kâra mut ringawt bak tih tur nei si lo tan chuan kha sawmna aw mawi kha hnar phal chi a ni lo. Chuta karah Ngaizel Bus turning point-ah 'sa chek' kan hawp dawn nia ala ti zui. Kha lo liama chanchinṭha kha a awm dawn chuang em ni?

Damdawiina damlo awm reng reng chuan phalna la hmasa lovin compound an chhuahsan tur a nilo tih thupek kha intar lêm lo mah se, mi pangngai tân chuan thil nihdan tur a nih miau avangin zawm ngei tur a ni. Amaherawhchu, chuti ang lam reng reng rilruah a awm tawh lo. Min sawm ang ngei chuan ka zui ve ta a, a intiam ang ngeiin Ngaizel sa chek pawh kan ei. Khatia ka tlan bo chhung kha a rei lo hle a, darkar 3 pawh a tling lo. Amaherawhchu, ka bo hun kha a fuh lo nasa. Ka thangbo hlan khan thisen exam turin min lo nghak reng a ni tih ka haw ve leh ka hre thiam nghal mai a. Kan lêt leh hnu-a nurse hovin min en dan leh min sawngbawl dan phei kha chu - sawi chi loh! An lawm vak lo tih ka chiang.

Kei chauh ka ni bik lo, min rawn tlawhtute pawh kha an chiangkuang lo hlawm ve reng reng. Kan ṭhianzaho hi kan inngam hlawm bawk a, kan tawngkam leh chetzia miten mak tia min thlir chang lah a tam. Thenkhatin ka tih ve theih tawk tih pahin an haw dawnah eng emaw min han rawlruk zauh va, en zuai pawhin cheng 500 note a ni tih a hriat theih miau avangin ṭhiante mah ni se, kan fak arêk lo chauh a ni. An kal liam chiah maw tih-ah ka'n en chiang a. Cheng 500 note chu a ni chiang, mahse, Pu Gandhi-a lem chungah 'CHILDREN BANK OF INDIA' tih alo inziak kulh zel mai chu a thinrim thlak duh ka ti dawn nge, a 'satliah lo' ṭhin ngawt mai. Khatiang thil kha reilotê damdawiina ka awm ve chhungin vawi 3 lâi ka tawng hman.

Ṭhenkhatin baloon hampuar sa min rawn ken sak vel chu sawi kai lo law law zawk ila! Ṭhian pakhatin ka damlo min kanna tur 'Wai Wai' kal paha a ei tâk daih thu leh a ei bâng tlem azawng chauh min pek thu te, Ciggaratte-ah pawh a man to chi ngat, GOLD FLAKE bâwma zo zial lo inthun daih ka dawn thu te hi sawi tam vak chi a ni pawhin ka hre lo! Thian pakhat phei chuan naute hnute hnèkna lem (nipple) min rawn ken sak thu te, ka inthiar lawk hlana kan ward-a damlo dangte hnenah, "He pa hian kutkem a nei ania, fel hmel deuhin a lang na a, mi bum a thiam lutuk, belhchian a dawl lo. In thil hlu leh pawisa kha lo veng fimkhur viau ang che u," a lo tih kual vak thu te phei kha chu tû bulah mah ka sawichhuak dawn lo, tak tak emaw lo ti tàwk an awm palh ang, a zahthlak!

Ka ṭhiante awm laia nurse-in ka dinhmun an rawn enfiah ṭhin kha chu, sawi vak ngaihna pawh ka hre lo, a chang phei chuan khùk chem chem a, khùk ral daih ka chàk hial ṭhin. Khawsik an en a, BP an check bawk a. Khatih lai taka ka ṭhiante an lo awm fuh hlauh chuan vanduaina! 'zak rawh' tihna ang vel a ni. Damdawi ei tur min pek pah a, "Engnge i an? Insawiselna tur i nei em?" an tihte hian ka chhâng hman ngai lo, "Hei hi maw min melh no ve deuh hlektu i tih ve ziah kha!" min lo tih khalh hman ziah, buaithlak tak a ni.

Khati vêla ka khawsak ve nawk nawk vang kha nge, ṭhenkhat chuan ka khum an rawn melh khan a chhan pawh hriat lêm lohvin an khi leh vur vur ṭhin. Ka ngaihtuah lêt hian, tun hnua ka buaina ber ni ta chu- khuma ka mut nge ka teihawi kual vel hun kha tam zawk ang? tih a ni ziah. Mahse, chu zawhna chu a hrechiang ber tur kei ngei pawh hian ka chhâng thei si lo. Ni e, ka mu reng emaw min tih lai khan ka lo bo leh daih ṭhin a. Khuma ka lawn tur te lah, kei chuan ka lo ngaihtuah loh lam tak a ni na a, min hmutu ten an sawi chhawn leh danin, ṭha tê-a lawn ve mai lo khan ka lo zuang chho deuh kher ṭhin a ni awm e.

Thil buaithlak deuh pakhat chu damdawiina ka awm ve chhung khan min enkawltu Doctor ka hre chiang miah lo kha a ni. Amaherawhchu, he mi bikah hi chuan mahni inthiam chawp theihna tur erawh ka nei ve thovin ka hria. A chhan chu Doctor pawh khan damlo ka nih leh nih loh a chiang bik tlat lo! Damdawiin ka luh tirh aṭanga ni li(4)-na thleng kha chuan Doctor ward fang (ward-round) hian min tlawh ve ziah a. Ka khuma ka lo mut loh pawhin nurse ho khan min zawng a, min rawn ko mai zel a. Mahse, a ni nga-na aṭang erawh chuan pangngai taka koh bik ziah ngai tawh lo turin ka rilru ka siam ṭha a. Amaherawhchu, eng vang nge ni tehreng ni, ka pangngai ni atang chiah khan thildang a pangngai lo ve ta thung a. Doctor ward-round khan min kal kân daih zel!

Vawi khat min kal kân phawt a, a theihnghilh palh a ni ang e ka ti ve mai a. Mahse, a tûkah pawh chuti tho, min kân leh ta tho. Naktukah chuan min en ve tawh êm ang chu ka ti rilru ve ran ran a, a tûk alo ni leh a, engmah a danglam chuang lo, min kal kân bik zel, vawi thumna a ni ta! Ka ngaih a ṭha thei tawh bik lo va, ka chhungte ka hrilh ta a. Anni chuan ruahmanna min siamsak a, naktukah chuan a kal kân leh dawn che anih pawhin i lo ko ang a, min en ve tawh rawh ilo ti tawp dawn nia tiin.
 
Zan a ral a, zingah ni alo chhuak leh a. Doctor-in min en lohna chin aṭang khan, ni li lai a liam ta! A ni li-na chawhma lama Doctor lo kal chuan dan pangngaiin min kal kân leh ta tho va, mahse, en liam mai mai ka tum tawh bik ṭhak lo. Ka va ûm a, "Ka pu, ni thum chhung lai min en tawh miah lo mai a, min kal kân bik zel a," ka ti ta phawng a.

Chu zawhna a'n dawng zet chu Doctor pawh a meng phâwk hru a, min melh kuau mai!

"Eng maw i sawi?"

Ka sawi nawn leh a, "Ka pu, ni thum lai min en tawh lo va, ward-a damlo i rawn round hian min kal kân bik zel a. Vawiin hi a ni li-na a ni tawh si a, engnge a awmzia?"

Chhungrila inthiamloh rûkna nei tih hriat takin a khi vur vur a. A mi chhanna tawngkam khan min tiphu chiang kher asin aw.

"Eheu, damlo maw i nih a? Damlo awmpuitu emaw ka lo ti char char che a. Khuma ilo mu ve ziah ka hmuh che khan kha ka hau lek lek ṭhin zawk che asin!"

Doctor bula lo ding ve staff nurse uaithla lam tawh leh a zirlai pakhat pawh kha an insum zo ngang lo a nih hmel, an bul lawka kawngkhar vuanin an nui sai ngar ngar nia! Chutah staff nurse senior hmel tawh zet chu mittui tla kuangin a rawn hawi chhuak a, Doctor melh pahin, "Keipawhin mak ka lo ti deuh ṭhin a, mahse nang berin i kalsan zêl si-ah chuan a ṭul i ti rih lo anih dawn hi ka lo tiliam ve mai a, ani lah hi a dam ṭhat hmel thit thet viau bawk nen, engmah ka sawi ngai lêm lo anih kha," ala ti ham ham zui! Tunge dik lo ber pawh ka hrethiam teh nuaih lo ve.

Chutah Doctor-in a phawk a chhuah ve ta thung, "A nih leh va mu ṭha leh phawt la, ka lo check ang che chu," tih pahin ka khum lam chu min kawhhmuh a. Ka'n mu ṭha leh ren rawn a, a 'special-in' min rawn check ta bik anih kha! Khami ni zet kha chuan damdawiin atang khan min chhuahtir (release) chiang teh asin aw.

Ka ngaihtuah lêt a, Doctor meuhvin damlo ka nih leh nih loh a hai theih tur khawpin dam ver vawra damdawiin khuma mu ve kur awmchhun ka nih ka ring a. Anih loh vêk pawhin anih tur aia rei (ni 4 chhung zet) ṭangkaina awm lo leh awmze nei miah lova damdawiina ka awm ve rengna hrim hrimah khan record ka break ngeiin ka hria. Ka hre tlem viau a, khawvel chu sawi loh, Zoram chhûng takngial pawh ka hre bel lo viau chungin, khati ang chungchang bikah kha chuan 'Record ka siam' ka ti ngam sak!

Sawi zel tàkah chuan, ka khum chhak chiaha damlo pakhat, nurse zirlai zinga 'star' nei, a star anga insawia sms hmanga ka bawl dan te, ka ṭhianpa-in nurse ngaihzawng a neih vanga ka hming aia 'Rd-a ṭhianpa' ti-a thawktuten min chhinchhiah daih chungchangte rilruah a lo lang thar leh uai uai a. Mahse, duhtawk ang, kan inphawrh mualpho lutuk dawn e!

Ni e, kei chauh ka ni lo, mize inang lo tak tak, dimdawih taka enkawl ngai si ho kha kan fuankhawm a ni a. A tuarzuau deuh leh ṭahbelh tak tak chenin kan kim viau, chuta kârah keini, mahni duh dan ang anga tàl tum tlat kan awm ve zel bawk a, a pui thei niaih niaih khawp mai. Khati ang awmkhawm angkhata min enkawl a, chawl hauh lo leh hah pawh sawi thei lova minute tin min enkawltute inpekna thukzia leh ropuizia kha ka hrethiam ve dawn ṭan chauhvin ka inhria.

Keini ang mi kawisawi leh awm ṭha duh lo takte kha chu min hnawtchhuak daih pawh ni se, an hlawh a kiam phah lo vang a, tuman an dem hek lo vang; an hahdam phah zawk dawn bawk si. Amaherawhchu, chuti ang rilrupu hauh lova duhsakna sang ber nen duat taka min enkawlin, hlim hmël pu sârhin min chhàwn reng thei ṭhin zawk a. Rilru zau tak, Missionary rilru pu tlattu damdawiina hnathawk zawng zawngte kha an lo va fakawm em! An hlim hmelah ngawt pawh khan dam sawng sawng theihna khawp damdawi a inphum si a.

Saving Peoples Live - Vul zel rawhse.

8 comments:

  1. Awi! Hahahaha.. Ka nui nasa lutuk! I thuziak hi a hlimawm kher mai, i ziak thiam bawk si! Ka nui tluan zak a! Min tihlim khawp mai. Durtlang Hospital a nih ngei hmel a, Durtlang Hospital nurse leh doctor-ho hi an fel hlawm khawp asin. Kei pawh tun thleng hian damdawiinah ka la awm ve miah lo.

    ReplyDelete
  2. Thianpa TS, chipchiar taka an hming nen lam kan tarlan dawn chuan i boss hlui U Chhuanawma te, a nau U Sangtea, I thianpa Rodinga (Nurse ho chuan Rd-a an ti deuh kher mai thei?) te, U Lalnuna of zotui veng, Johntea, kutkem neia min chhuahtu Vanlalfela of senior counselor, Chhuanawmtea te, khatih laia Hospital lam bus mawhphurtu Tawme-a leh midang tam takte hi ka ngam leh pek dawn si lo va, a ruh lang rawt rawtin ka tarlang ta lo mai! I hmelhriatte an nih hlawm ka ring e! haha

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hahaha.. Ka rin ang ngei ngeiin ka hriat mi an awm nual mai! Mi chimawm tak tak vek chu an va ni chiang tak!

      Delete
    2. Hei, nizanah pawh Johntea chuan min rawn phone a, he thu ka ziah vel thu hi ka sawi a, ka lo theihnghilh tawh ho te pawh min hrilh belh leh pek asin! Chung zinga langsar ber chu Pa Thlenga (I hria em aw?) Tunah chuan Tual Upa T.Lalthlengliana a lo ni ve ta reng mai a hehe... He pa pui roh hian ka damdawiin awm chhan dik tak chu Hmel Cancer min lo ti a ni awm e!

      Delete
  3. Ka chhiar ka chhiara, ka'n chhiarchhuah thak chu. A hlimawm ngaihnawm e.

    ReplyDelete
  4. Thianpa LR, Kan vanglai chanchin hi sawi tur kan ngah nasa a nia aw! haha

    ReplyDelete
  5. E khai a va ngaihnawmin ava hlimawm ve. Thil ka hre chhuak ruai ruai. I chhel hle mai. Thuziak pawh i thiam ka ti hle mai.

    ReplyDelete
    Replies
    1. E khai Sir, i sawi takah chuan kei pawhin hriatchhuah belh ka nei. Hei hi i zirtirna hnuaia Class 12 ka zir kum kha a ni tak asin

      Delete